Nếu bạn đã theo dõi những bài viết trước, chắc hẳn cũng biết rằng mình đã ăn chay được 7 năm. 

Trong hành trình đó, thời điểm khó khăn nhất vs mình là 2-3 tháng đầu. Lúc ấy, mình có rất nhiều thắc mắc mà không biết hỏi ai, bị áp lực về tâm lý do sự ngăn cản của gia đình, cũng từng mắc phải nhiều sai lầm gây ăn chay thiếu chất nên muốn bỏ cuộc.

Vì vậy, mình muốn dành 1 bài viết để chia sẻ về những lời khuyên mà mình thấy hữu ích và cần thiết nhất đặc biệt dành cho người mới ăn chay.

Với mong muốn góp 1 phần nào đó giúp hành trình chuyển đổi sang chế độ ăn này của bạn được thuận lợi và suôn sẻ hơn mình ngày xưa. 

Lời nhắn:

Trước khi bắt đầu, dành cho những ai mới lần đầu đến với blog này, thì xin chào – mình là Ngọc Vũ. Bạn có thể biết thêm về mình tại đây

Đây là nơi mình chia sẻ về 2 mảng nội dung chính:

Thứ 1: Kinh nghiệm ăn chay healthy đủ chất mình đã tích luỹ được trong nhiều năm.

Thứ 2: Kiến thức về dinh dưỡng & sức khoẻ hữu ích mà mình cập nhật được từ website chính thức của những vị bác sỹ nước ngoài uy tín, và từ những tài liệu nghiên cứu khoa học được công bố bởi các tổ chức y tế trên thế giới. 

Lời khuyên 1: Chuẩn bị trước tâm lý là sẽ có rất nhiều người tò mò và ngăn cản bạn

Khi mình còn ăn mặn thì không ai quan tâm, nhưng khi mình ăn chay thì rất nhiều người hỏi những câu hỏi như:

• Vì sao mình còn trẻ thế mà lại ăn chay cho khổ ra? Mình theo Đạo Phật hay đang mắc bệnh tật gì?
• Ăn chay lấy đâu ra đạm, sắt, canxi, B12 để bổ sung cho cơ thể? Nhỡ bị thiếu chất rồi sụt cân gầy gò thì sao? 
• V.v…

Khi nhận được những ý kiến kiểu này từ bạn bè không thân thiết, đồng nghiệp hay người ngoài, kinh nghiệm của mình là hãy chỉ trả lời qua qua rồi đánh trổng lảnh sang đề tài khác.

Bởi khi bạn giải thích với những người chưa hiểu về lợi ích của ăn chay, thì dù câu trả lời của bạn có hay, có thuyết phục đến mấy – họ vẫn có xu hướng phản biện và ngăn cản bạn. 

Hãy vững tin vào sự lựa chọn của mình rồi để kết quả cuối cùng, đó là 1 sức khoẻ tốt của bạn là câu trả lời cho họ nhé.

Còn nếu những câu hỏi đó đến từ người thân trong gia đình như cha mẹ hay chồng con, thì hãy hiểu và thông cảm với nỗi lo của họ. Gia đình phản đối thường xuất phát từ tình thương  thật sự. 

Thay vì coi đó là sự chống đối, hãy coi đó là nỗi lo lắng chính đáng & phản ứng bình thường của những người thật sự quan tâm mình. 

Thế nên, tránh tranh cãi gay gắt. 

Như ngày trước mình có nói với bố mẹ là:  “Con hiểu bố mẹ lo cho con, nhưng con đã tìm hiểu kỹ. Con muốn thử 1 thời gian, nếu thấy sức khoẻ đi xuống con hứa quay lại ăn mặn để họ yên tâm hơn. 

Nếu gia đình bạn có tư duy mở và dễ tiếp thu ý kiến, bạn hoàn toàn có thể giải thích lý do vì sao bạn chọn chuyển sang ăn chay, và lợi ích của chế độ ăn này đến sức khoẻ để họ hiểu.

Tuy nhiên, trước đó hãy trang bị cho mình kiến thức vững chắc để quan điểm của bạn có tính thuyết phục và đáng tin hơn.  

Nếu bạn muốn biết vì sao thuần chay là chế độ ăn tốt nhất cho sức khoẻ con người, hãy đọc thêm bài viết này.

Nếu bạn muốn biết những hiểu lầm phổ biến của số đông mọi người về ăn chay và sự thật đằng sau, hãy đọc thêm bài viết này.

2 bài viết trên sẽ giúp bạn sẽ tự tin ứng phó được với tất cả những câu hỏi, lời ngăn cản, phản đối của mọi người khi biết bạn chuyển sang ăn chay.

Lời khuyên 2: Hãy kiên nhẫn, bởi lợi ích cho sức khoẻ của ăn chay sẽ không đến trong vài ba ngày đầu

Thuần chay là chế độ ăn chay duy nhất được các nghiên cứu khoa học chứng minh, có thể làm chậm quá trình lão hoá từ bên trong, và phòng ngừa, cải thiện rõ rệt các chứng bệnh mãn tính.

Tài liệu nghiên cứu khoa học: (1) (2) (3) (4)

 7 năm thực hành chế độ ăn này đã giúp mình:

🌱 Luôn duy trì được cân nặng như mong muốn với chuẩn chỉ số BMI (49 – 50 kg / 1m63′) liên tục trong thời gian dài, dù mình không cần phải cân đo đong đếm lượng calo chặt chẽ trong mỗi bữa ăn, hay phải kiêng khem bóp mồm bóp miệng gì, mà có thể ăn đến khi nào cơ thể cảm thấy đủ thì ngưng. 

🌱 Có hệ tiêu hoá, chức năng đường ruột luôn hoạt động tốt, không bị táo bón, đầy bụng, ậm ạch, khó tiêu.

🌱 Cải thiện rõ rệt về sức bền khi làm việc trí óc hay vận động thể chất. Thậm chí sức bền khi tập luyện thế thao còn tốt hơn cả thời mình còn ăn mặn nữa bạn ạ. 

🌱 Có sức đề kháng tốt hơn – rất ít khi bị ốm vặt ngay cả khi sinh sống tại nơi mà thời tiết thay đổi liên tục và chóng mặt như Hà Nội. 7 năm ăn chay, số lần mình bị cảm cúm, hắt hơi sổ mũi chưa đến 1 lòng bàn tay.

Tuy vậy, tất cả những lợi ích trên không đến ngay trong ngày vài ba ngày đầu. 

Mình bắt đầu cảm nhận những tiến triển tích cực về sức khoẻ sau khoảng 2 tuần, và cảm nhận rõ rệt nhất sau 2 tháng ăn chay trường liên tục. 

Còn về lợi ích làm chậm lão hoá và cải thiện bệnh mãn tính – thì do bản thân mình vẫn còn trẻ và cũng không mắc bệnh tật gì nên chưa trực tiếp kiểm chứng được.

Nhưng dựa trên các trường hợp bệnh nhận, được điều trị bởi 1 số vị bác sỹ nước ngoài uy tín mà mình biết, nếu họ nghiêm túc ăn chay trường và kết hợp thay đổi sang 1 lối sống lành mạnh, thì thông thường họ sẽ nhận thấy sức khoẻ được cải thiện 1 cách rõ rệt sau khoảng 3-6 tháng mà không cần phụ thuộc vào thuốc tây y.

Tóm lại, điều bạn cần biết là nếu ăn chay đúng phương pháp và chuẩn khoa học, sức khoẻ sẽ dần được cải thiện từng ngày, 1 cách từ từ kiểu chậm mà chắc. Chứ không có chuyện ăn chay trong 5-7 ngày là thấy giảm được cân và khỏi hoàn toàn bệnh tật đâu bạn nhé.  

Lời khuyên 3: Đừng đầu tư nhiều cho thực phẩm chức năng

Bởi 98% các dưỡng chất thiết yếu đều có thể được tìm thấy trong thực vật, bao gồm cả sắt, đạm, canxi hay omega 3.

2% còn lại là vitamin B12 và vitamin D. Chúng là 2 dưỡng chất duy nhất người ăn chay cần bổ sung qua viên uống chức năng do hiếm tìm thấy trong thực vật. 

Riêng với vitamin D thì nếu bạn có thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời 15p mỗi ngày thì cũng không cần bổ sung qua viên uống nhé.

Để ăn chay đủ chất và khoẻ mạnh, chúng ta không phải sử dụng nhiều loại viên uống chức năng bổ sung như nhiều lời đồn hay lời quảng cáo tràn lan trên thị trường. 

Đó là điều mình có thể đảm bảo chắc chắn với bạn, dựa trên kiến thức và kinh nghiệm mình đúc kết được trong hành trình 7 năm thực hành ăn chay của bản thân.

Lời khuyên 4: Nếu muốn ăn chay đủ chất, bạn nên dành thời gian để tự nấu ăn mỗi ngày

Lý do là bởi, những công thức món chay ngoài hàng quán thường chỉ nhìn đẹp và ngon mắt, nhưng lại không cung cấp đủ những dưỡng chất thiếu yếu cho cơ thể và sử dụng món giả mặn rất nhiều.

Thực phẩm giả mặn như giò chay, chả chay, cá chay, thịt chay, v.v… mặc dù có ưu điểm là tiện lợi và mang hương vị quen thuộc của các món mặn, từ đó giúp những bạn mới chuyển sang ăn chay có thể dễ dàng tiếp cận & làm quen hơn với các món chay.

Tuy nhiên chúng lại có 1 nhược điểm lớn mà ít người lưu ý đến, đó là có hàm lượng calo rỗng cao, và chứa rất ít nhóm dưỡng chất tốt cho sức khoẻ như chất xơ, các vitamin hay khoáng chất. 

Nói cách khác, chúng đơn thuần chỉ cung cấp calo khiến chúng ta no bụng mà thôi bạn ạ. 

Thỉnh thoảng ăn thì không sao, nhưng nếu tiêu thụ thường xuyên nhóm thực phẩm giàu calo rỗng nhưng nghèo nàn dưỡng chất như vậy sẽ khiến cơ thể bị tăng cân nhưng thiếu chất, gây mệt mỏi, uể oải và suy giảm sức đề kháng.

Chắc hẳn bạn cũng biết có những người nhìn bên ngoài thì rất mập và phổng phao, nhưng lại suốt ngày bị ốm vặt và có sức bền kém rồi phải không?

Thế nên nếu muốn ăn chay đủ chất và khoẻ mạnh, bạn cần dành thời gian để tự nấu ăn mỗi ngày.

Vậy có mất nhiều thời gian hay không? Thì theo trải nghiệm của cá nhân mình thì không. 

Bởi không phải cứ tẩm ướp, nấu nướng cầu kỳ mới là ngon và đủ chất đâu bạn ạ. Ngược lại, nấu nướng càng đơn giản, càng giữ được tối ưu nhất hương vị tự nhiên và hàm lượng dinh dưỡng trong thực phẩm. 

Thế nên, mình thấy nấu món chay healthy đủ chất lại dễ, đơn giản và tiết kiệm thời gian hơn rất nhiều so với nấu món mặn. 

Nếu như trước đây khi còn ăn mặn, mỗi ngày mình phải dành ít nhất 3 tiếng để nấu và dọn dẹp, thì từ khi chuyển sang ăn chay, mỗi ngày mình chỉ cần dành tối đa 1 tiếng để chuẩn bị và nấu cho 3 bữa ăn. 

Việc dọn dẹp sau đó cũng nhanh chóng, gọn nhẹ, đỡ lích kích hơn rất nhiều. 

Nếu bạn quá bận nên phải gọi đồ ăn ngoài hàng quán, không thể dành ra 1 tiếng để nấu cho 3 bữa ăn trong ngày, thì lời khuyên chân thành của mình là đừng vội chuyển sang ăn chay nhé.

Lời khuyên 5: Nếu muốn ăn chay đủ chất mà không tốn kém, hãy ưu tiên lựa chọn thực phẩm địa phương theo mùa

Mình biết rằng, có rất nhiều người nghĩ để ăn chay đủ chất thì phải tốn kém lắm, chỉ dành cho người có điều kiện mà thôi. 

Trước đây mình cũng có lo lắng đó. 

Nhưng khi chính thức thực hành chế độ ăn này, mình nhận ra rằng ăn chay đủ chất và khỏe mạnh KHÔNG đồng nghĩa với việc phải tốn kém, nếu bạn lựa chọn thực phẩm địa phương, theo mùa – mùa nào thức nấy thay vì thực phẩm nhập khẩu. 

Những thực phẩm địa phương theo mùa không những giàu dinh dưỡng, mà chi phí cũng rất hợp lý, chỉ bằng ⅓ so với thực phẩm nhập khẩu mà thôi. 

Ví dụ, ai cũng biết là kiwi giàu vitamin C nhưng đắt đỏ. Thay vào đó, bạn có thể lựa chọn ớt chuông và các loại cam quýt của Việt Nam mình cũng có hàm lượng vitamin C tương tự.

Hay các loại berry như việt quất, mâm xôi giàu chất chống oxy hóa Anthocyanin. Ở Việt Nam mình thì có trái mận và dâu tằm cũng rất giàu dưỡng chất này. 

Hay hạt diêm mạch quinoa chứa nguồn đạm hoàn chỉnh.

Nếu bạn không có điều kiện mua nó, thì đậu nành và thực phẩm lên men từ đậu nành như tempeh, natto cũng chứa đầy đủ 9 nhóm amino acid thiết yếu như hạt diêm mạch nhưng lại rẻ hơn nhiều. 

Tóm lại trong việc lựa chọn thực phẩm, không phải cứ đắt mới sắt ra miếng đâu bạn nhé. Có những loại thực phẩm siêu giàu dinh dưỡng mà lại rẻ và dễ mua ở Việt Nam mình. 

Dựa trên tính toán của mình, thì chi phí hàng tháng mình bỏ ra khi chuyển sang ăn chay healthy đủ chất, cũng chỉ tương đương như thời mình còn ăn mặn – nấu những bữa cơm nhà làm bình thường mà thôi. 

Lời khuyên 6: Nên tìm hiểu về cách sơ chế, chế biến và kết hợp thực phẩm đúng phương pháp trước khi ăn chay

Khi mới chuyển sang chế độ ăn này, mình đã từng gặp phải trình trạng đau bụng âm ỉ cả ngày.

Lúc đầu, mình tưởng rằng do cơ thể chưa thích nghi được, nhưng sau này khi tìm hiểu về kiến thức dinh dưỡng, mình mới nhận ra nguyên nhân là bởi bản thân đang mắc phải 1 số sai lầm trong quá trình chế biến và kết hợp thực phẩm.

Khi mình điều chỉnh lại những lỗi sai đó, thì vấn đề trên không còn xảy ra nữa.

Bài học mình rút ra đó là, ăn chay rất dễ gặp phải các vấn đề về hệ tiêu hoá nến chúng ta sơ chế, chế biến và kết hợp thực phẩm sai cách. Thế nên, trong học phần 4 của khoá học hướng dẫn ăn chay healthy Plant-based Nutrition – mình chia sẻ rất chi tiết về mảng kiến thức này để giúp học viên: 

Thứ 1: Biết cách sơ chế & chế biến thực phẩm đúng phương pháp, để hàm lượng dinh dưỡng trong chúng được giải phóng ra tối đa, và trở nên dễ hấp thụ trong cơ thể hơn. 

Thứ 2: Biết cách kết hợp thực phẩm chuẩn khoa học để tối ưu hoá khả năng cơ thể hấp thụ dưỡng chất, đặc biệt là sắt, kẽm và đạm. 

Thứ 3: Nhận diện rõ 1 số thực phẩm gây ức chế khả năng cơ thể hấp thụ khoáng chất để tránh tiêu thụ phải. 

Bên cạnh đó,  mình chia sẻ danh sách những loại siêu thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng rẻ và dễ mua ở Việt Nam để bạn lựa chọn. 

Nếu bạn muốn tìm hiểu những kiến thức trên thì có thể cân nhắc tham dự khoá học này của mình.

Dành cho bạn nào chưa biết, thì Plant-based Nutrition là khoá học chia sẻ kiến thức dinh dưỡng chuẩn khoa học và hướng dẫn ăn chay healthy đủ chất A-Z.  Qua 11 học phần chuyên sâu, khoá học này sẽ giúp bạn:

✅ Tự tin tự mình thiết kế & nấu nên đa dạng những công thức món chay healthy đủ chất, cân bằng dinh dưỡng, và quan trọng là phù hợp nhất với độ tuổi, thể trạng cơ thể, tình hình sức khoẻ, chế độ tập luyện của riêng bạn & các thành viên trong gia đình.

Chúng là những yếu tố mà mỗi người mỗi khác, nên chúng ta không nên sao chép y nguyên từ bất cứ ai bạn nhé. 

✅ Nắm rõ cách bổ sung các nhóm dưỡng chất thiết yếu (đạm, tinh bột tốt, chất béo tốt, chất xơ, các vitamin, khoáng chất, dưỡng chất kháng viêm và chống oxy hoá) vào chế độ ăn hằng ngày sao cho an toàn và hiệu quả nhất.

Từ đó, tránh gặp phải tình trạng cơ thể bị thiếu dinh dưỡng khi thực hành ăn chay. Hoặc ngay cả khi lỡ gặp phải vấn đề về sức khoẻ, bạn cũng biết chính xác mình đang bị thiếu hoặc thừa chất gì để điều chỉnh, bổ sung kịp thời.  

✅ Chủ động nhận biết những sai lầm phổ biến dẫn đến ăn chay thiếu chất để tránh mắc phải, hay nếu có lỡ mắc rồi thì cũng biết mình đã sai ở đâu và cách cải thiện như thế nào cho đúng. 

✅ Nắm vững kiến thức dinh dưỡng để có sự tỉnh táo, biết đâu là những loại thực phẩm, thức uống thật sự tốt cho sức khoẻ nên đầu tư, đầu là thứ tiền mất tật mang. Từ đó, tránh gặp phải tình trạng bị thao túng trước lời những tư vấn/ quảng cáo 1 chiều từ người bán để mua phải những loại đắt đỏ nhưng không có lợi cho sức khoẻ. 

✅ Không còn mông lung, vô hướng giữa hàng tá lời khuyên & thông tin tràn lan trên mạng. Bạn nắm rõ lộ trình từng bước mình cần đi trên hành trình ăn chay healthy đủ chất.

✅ Luôn giữ được 1 tâm lý tự tin, vững vàng khi chuyển sang chế độ ăn này, mà không bị giao động bởi những ý kiến trái chiều. Từ đó, có thể duy trì ăn chay lâu dài, không bỏ ngang giữa chừng. 

Khi bạn đã sẵn sàng chuyển sang ăn chay healthy lành mạnh để cải thiện sức khoẻ, hãy xem thông tin chi tiết về khoá học và cách thực đăng ký tại đây.

Lời khuyên 7: Thời gian đầu, đừng đi 1 mình – hãy tìm bạn đồng hành nếu có thể

Bạn đồng hành ở đây có thể là 1 cộng đồng hoặc 1 mentor – 1 người đi trước mà bạn tin tưởng. 

Lý do là bởi, khi mới chuyển sang ăn chay chúng ta có rất nhiều nỗi lo, nhiều thắc mắc cần người giải đáp, sẽ có những lúc thấy nản chí, mất động lực.

Thế nên, việc có người đi trước dẫn đường chỉ lối, giải đáp câu hỏi, gỡ rối những vướng mắc là rất cần thiết. 

Nếu không thể chia sẻ chúng với ai, thì sẽ rất khó khăn để bạn duy trì được chế độ ăn này, 

Đó là lý do vì sao, mình có chính sách đồng hành hỗ trợ, giải đáp thắc mắc cá nhân 1-1 trong vòng 12 tháng cho học viên, khi đăng ký khoá học hướng dẫn ăn chay healthy đủ chất Plant-based Nutrition, để không ai phải đi đơn độc trên hành trình này như mình ngày xưa. 

Tiện đây, mình cũng chia sẻ thêm rằng 2-3 tháng đầu là thời gian dễ bỏ cuộc nhất. Bởi sự chuyển đổi nào mới cũng thường gặp những khó khăn ban đầu. 

Trong thời gian này, bạn sẽ có nhiều nỗi băn khoăn mà mình thường gọi vui là 6 không.

• Không biết lên thực đơn món chay như thế nào cho đủ dinh dưỡng, hợp khẩu vị nhưng lại không tốn kém và không mất nhiều thời gian nấu nướng?
• Không biết chuyển sang ăn chay như thế nào để không bị thèm món mặn?
• Không biết làm sao để ăn chay giữa người ăn mặn?
• Không biết làm sao để  duy trì động lực ăn chay lâu dài, không bỏ ngang giữa chừng?
• Không biết làm sao để vẫn giữa được mối quan hệ xã hội net-working khi ăn chay?
• Không biết làm sao để ăn chay khi đi du lịch hay công tác xa nơi ở?

Trước đây mình cũng có y chang những nỗi lo, những băn khoăn như vậy và phải mất khá nhiều thời gian để loay hoay tìm ra câu trả lời.

Đó là lý do vì sao mình viết nên Ebook cẩm nang định hướng dành cho người mới ăn chay để giải đáp tất cả những câu hỏi trên.

Mong muốn của mình khi viết nên Ebook này là giúp hành trình chuyển sang ăn chay của bạn được dễ dàng và thuận lợi hơn mình ngày xưa.

Thông tin chi tiết về Ebook và cách đăng ký, mòi bạn xem tại đây.

Kết luận

Và trên đây là những lời khuyên mà mình thấy hữu ích và cần thiết nhất đặc biệt dành cho mới ăn chay. Mình xin phép kết thức bài viết hôm nay tại đây. 

Nếu bạn thấy những nội dung mình chia sẻ hôm nay là hữu ích, hãy tặng mình 1 nút like và lan toả đến với những người cần nó. 

Hãy để lại bình luận bên dưới cho mình biết, nếu bạn có bất cứ câu hỏi hay góp ý gì, mình sẽ dựa vào đó để làm nên những nội dung tiếp theo.

Trong thời gian tới, mình sẽ gửi 1 email / tháng để chia sẻ với bạn về những câu chuyện, kiến thức, bài học hữu ích mà bản thân đúc rút được từ cuộc sống và công việc hàng ngày liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

Nếu bạn muốn nhận email từ mình, thì có thể đăng ký tại đây.

Cảm ơn bạn đã ghé thăm và chúc bạn 1 ngày an lành. 

Ngọc Vũ.