Có 1 số bạn nhắn hỏi mình rằng, vì sao họ thấy nhiều người ăn chay bị sụt cân, xanh xao nhưng mình lại không bị. Câu trả lời là bởi, mình ăn chay theo cách rất khác so với số đông mọi người.
Hiện nay, có nhiều phong cách ăn chay khác nhau, điển hình nhất là 6 kiểu dưới đây.
- Ovo & lacto vegetarian: Không ăn thịt & hải sản, nhưng vẫn tiêu thụ trứng & sữa bò.
- Thực dưỡng: Ăn cân bằng thực phẩm âm dương
- Fruitarian: Chủ yếu ăn các loại trái cây.
- Semi-vegetarian: Ăn bán chay (ăn chay vài ngày trong tháng)
- Vegan: Ăn chay trường, 100% không tiêu thụ thực phẩm từ động vật, kể cả trứng sữa.
- Raw vegan: Tương tự như vegan nhưng chủ yếu tiêu thụ thực vật thô sống, không qua nấu chín
Vậy, mình ăn theo phong cách nào bên trên? Câu trả lời là không theo cái nào bạn ạ.
Mà mình chọn ăn whole food plant-based (thực vật toàn phần) – 1 phong cách ăn chay mặc dù đã khá phổ biến trên thế giới, nhưng ở Việt Nam còn rất ít người biết đến và áp dụng.
Vì sao mình lại chọn ăn theo phong cách này mà không phải 6 kiểu còn lại? Mình sẽ chia sẻ chi tiết trong bài viết hôm nay.
Ở phần cuối của bài viết, bạn sẽ hiểu cụ thể ăn thực vật toàn phần là gì.
Lời nhắn:
Trước khi bắt đầu, dành cho những ai mới lần đầu đến với blog này, thì xin chào – mình là Ngọc Vũ. Bạn có thể biết thêm về mình tại đây
Đây là nơi mình chia sẻ về 2 mảng nội dung chính:
Thứ 1: Kinh nghiệm ăn chay healthy đủ chất mình đã tích luỹ được trong nhiều năm.
Thứ 2: Kiến thức về dinh dưỡng & sức khoẻ hữu ích nhưng chưa 1 trang thông tin trong nước nào đề cập đến, mà mình cập nhật được từ website chính thức của những vị bác sỹ nước ngoài uy tín, và từ những tài liệu nghiên cứu khoa học được công bố bởi các tổ chức y tế dưới đây:
- Thư viện y khoa quốc gia Hoà Kỳ NCBI
- Viện ung thư quốc gia Hoa Kỳ (cancer.gov)
- Tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động trong lĩnh vực y tế & sức khoẻ hàng đầu tại Hoa Kỳ Mayo Clinic
- ScienceDirect & Wiley Journals: 2 trang thông tin lưu trữ những tạp chí khoa học về y tế và sức khoẻ đã được công bố trên thế giới.
Nội dung chính
Kiểu 1: Ovo & lacto vegetarian
Người ăn theo phong cách này không ăn thịt và hải sản, nhưng vẫn tiêu thụ trứng & sữa bò.
Mình không chọn ăn theo phong cách này là bởi, trứng và sữa động vật đã được rất nhiều nghiên cứu khoa học chính thống trên thế giới xác nhận tác hại đến sức khoẻ.
Cụ thể, hại như thế nào thì mình chia sẻ tại đây và tại đây.
Kiểu 2: Thực dưỡng (Macro-biotic)
Ăn cân bằng thực phẩm âm – dương.
Mình không chọn ăn theo phong cách này bởi 1 lý do, đó là nó sử dụng gạo lứt là nguồn cung cấp tinh bột chính.
Chắc hẳn bạn rất ngạc nhiên đúng không? Bởi đây là thực phẩm được rất nhiều người ăn chay và người ăn eat clean ưa chuộng vì chứa hàm lượng đường huyết thấp.
Tuy nhiên, 1 nhược điểm lớn của gạo lứt mà ít người để ý tới nếu không tìm hiểu sâu về dinh dưỡng, đó là nó còn tồn dư hàm lượng kim loại nặng thạch tín cực kỳ cao,
Độc tố của thạch tín thì bạn có thể dễ dàng tìm hiểu trên google, nên mình không nhắc đến trong bài viết này nữa nhé.
Kiểu 3: Fruitarian
Chủ yếu ăn các loại trái cây.
Mình không chọn ăn theo phong cách này là bởi, trái cây mặc dù rất tốt cho sức khỏe (nó là nguồn cung cấp vitamin C chính cho cơ thể), nhưng thứ gì dù tốt đến mấy, nếu chúng ta dung nạp quá hàm lượng mà cơ thể cần cũng sẽ gây phản ứng ngược.
Với trái cây, nếu tiêu thụ quá nhiều sẽ rất dễ dẫn đến các vấn đề về hệ tiêu hoá.
Bên cạnh đó, theo kiến thức mình có được sau khi tham dự các khoá học chuyên sâu về dinh dưỡng, thì nếu chỉ ăn trái cây thôi chắc chắn sẽ không thể cung cấp đủ tất cả những dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, đặc biệt là nhóm dưỡng chất đa lượng bao gồm đạm, tinh bột tốt và chất béo tốt.
Kiểu 4: Semi-vegetarian
Ăn bán chay – nghĩa là chỉ ăn chay vài ngày trong tháng. Với số đông mọi người là vào ngày rằm & ngày mồng 1. 1 số người có thể sẽ ăn nhiều hơn, từ 10-15 ngày trong tháng.
Trong khoảng 2 tháng đầu mới chuyển sang ăn chay, mình đã ăn theo phong cách này để cơ thể dần làm quen. Sau đó, mình mới chuyển sang ăn chay trường hoàn toàn.
Vì sao mình không duy trì việc ăn bán chay?
Lý do là bởi, thực phẩm từ động vật đã được rất nhiều các nghiên cứu khoa học trên thế giới xác nhận có chứa nhiều nội độc tố gây viêm nhiễm mạnh các cơ quan/ tế bào trong cơ thể.
Và viêm nhiễm chính là môi trường tuyệt vời nhất để mầm mống của bệnh tật hình thành và phát triển.
Thế nên, mình muốn loại bỏ chúng hoàn toàn ra khỏi chế độ ăn của bản thân.
Cụ thể những độc tố trong thực phẩm từ động vật là gì và tác hại của chúng đến sức khoẻ như thế nào, mình chia sẻ chi tiết trong bài viết này & bài viết này
Kiểu 5: Vegan
Hay còn gọi là ăn chay trường. Nhóm người ăn theo phong cách này 100% không tiêu thụ thực phẩm từ động vật, kể cả trứng sữa.
Mình không chọn ăn theo phong cách này là bởi, nó vẫn được phép tiêu thụ những loại thực vật đã qua quá trình tinh chế và chế biến công nghiệp, điển hình nhất là:
Thứ 1: Đồ ăn/ thức uống công nghiệp đóng gói chế biến sẵn như các loại bánh kẹo, bánh ngọt, sữa hộp, nước ngọt, mì gói, v.v…
Thứ 2: Thực phẩm giả mặn, như dò chay, cá chay, thịt chay, v.v…
Thứ 3: Thực phẩm đã qua quá trình tinh chế, ví dụ như gạo trắng, bánh mì trắng.
Thứ 4: Thực phẩm xào/ chiên rán sử dụng dầu ăn tinh luyện như dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải, v.v…
Chúng đều là nhóm thực phẩm cực kỳ giàu calo rỗng, nghèo nàn dưỡng chất, và thường chứa những chất phụ gia hoá học gây hại cho sức khỏe.
Vì thế, tiêu thụ chúng 1 thời gian, sẽ dẫn đến tình trạng cơ thể bị thiếu chất, mệt mỏi, uể oải và suy giảm sức đề kháng.
Trong bài viết này, mình giải thích chi tiết hơn nữa vì sao chúng ta nên bỏ ngay 4 nhóm thực phẩm trên, nếu muốn ăn chay healthy đủ chất và khoẻ mạnh.
Kiểu 6: Raw vegan
Tương tự như chế độ ăn vegan, nhưng chủ yếu tiêu thụ thực vật thô sống, không qua quá trình nấu chín. Hoặc nếu có, thì cũng nấu chín xơ xơ trong thời gian rất ngắn ở nhiệt độ thấp.
Nhóm người ăn theo phong cách này cho rằng, những dưỡng chất có lợi nhất cho sức khỏe trong thực phẩm sẽ mất đi sau khi có tác động của nhiệt.
Vì thế, ăn sống không qua chế biến là cách giúp cơ thể hấp thụ được tối ưu nhất các chất dinh dưỡng.
Mình không chọn ăn theo phong cách này là bởi, theo kiến thức mình có được sau khi tham dự các khoá học chuyên sâu về dinh dưỡng, thì nhận định trên không đúng hoàn toàn.
Đúng là các nhóm vitamin tan trong nước như vitamin H hay vitamin C, sẽ bị suy giảm đi 1 phần sau khi có tác động của nhiệt.
Tuy vậy, với nhóm vitamin tan trong chất béo như A, D, E, K và phần lớn các khoáng chất trong thực phẩm, thì lại chỉ được giải phóng ra tối đa và trở nên dễ hấp thụ trong cơ thể con người hơn khi chúng có tác động của nhiệt. Nói cách khác là được nấu chín đúng cách.
Đó là lý do vì sao hiện nay, đã có 1 số nghiên cứu đi đến kết luận rằng:
“Nếu duy trì ăn thô sống 1 thời gian sẽ gây thiếu chất và thiếu năng lượng, do cơ thể không hấp thụ được tối ưu nhất các chất dinh dưỡng từ thực phẩm, ngoài nhóm vitamin tan trong nước”.
Đến đây chắc hẳn bạn sẽ tự hỏi rằng, nếu ăn thực vật đã nấu chín thì lại không dung nạp được cho cơ thể nhóm vitamin tan trong nước, như vitamin C hay vitamin H thì sao?
Câu trả lời của mình là, chúng ta hoàn toàn có thể bổ sung chúng qua việc tiêu thụ trái cây tươi bạn nhé.
Kiểu 7: Thực vật toàn phần (wholefood plant based)
Đây là phong cách ăn chay còn rất ít người Việt Nam mình biết đến và áp dụng. Nhưng lại là phong cách ăn chay mình lựa chọn.
Vậy ăn thực vật toàn phần là gì, đúng như tên gọi của nó – 100% chỉ ăn thực vật, không tiêu thụ bất cứ thực phẩm bắt nguồn từ động vật nào, kể cả trứng sữa (tương tự như chế độ ăn vegan và raw vegan).
Tuy nhiên sự khác biệt là, người ăn thực vật toàn phần hoàn toàn không tiêu thụ 4 nhóm thực phẩm giàu calo rỗng, nghèo nàn dưỡng chất mà mình đề cập ở nội dung trước như người ăn Vegan.
Mà chỉ tiêu thụ các loại thực vật toàn phần, nguyên thuỷ chưa trải qua quá trình tinh chế và chế biến công nghiệp.
Lưu ý là, quá trình tinh chế và chế biến công nghiệp khác với quá trình nấu chín bạn nhé.
Mình vẫn áp dụng những phương pháp sơ chế & nấu chín đúng cách, nhằm bảo tồn được tối ưu nhất các chất dinh dưỡng trong thực phẩm, chứ không ăn thực vật thô sống.
*Bạn biết không, cho đến nay, các nghiên cứu khoa học chính thống trên thế giới mới chỉ xác nhận tính an toàn & lợi ích vượt trội cho sức khoẻ của chế độ ăn thực vật toàn phần mà thôi, còn các kiểu, phong cách ăn chay khác thì chưa.
Đó là lý do vì sao mình chọn ăn chay theo phong cách này, và cho đến nay, đó vẫn là quyết định đúng đắn nhất trong cuộc đời của mình.
Nhờ áp dụng phong cách ăn chay này đúng phương pháp, sức khoẻ của mình đã lên 1 tầm cao mới:
– Mình luôn duy trì được cân nặng như mong muốn với chuẩn chỉ số BMI (49 – 50 kg / 1m63′) liên tục trong thời gian dài, mà không cần phải kiêng khem, cân đo đong đếm lượng calo chặt chẽ trong mỗi bữa ăn.
– Mình có hệ tiêu hoá, chức năng đường ruột luôn hoạt động tốt, không bị táo bón, đầy bụng, ậm ạch, khó tiêu.
– Mình thấy cải thiện rõ rệt về sức bền khi làm việc trí óc hay vận động thể chất. Thậm chí, sức bền khi tập luyện thế thao của mình còn tốt hơn cả thời còn ăn mặn nữa bạn ạ.
– Mình thấy cơ thể có sức đề kháng tốt hơn – rất ít khi bị ốm vặt ngay cả khi sinh sống tại nơi mà thời tiết thay đổi liên tục và chóng mặt như Hà Nội.
*Tuy vậy mình cần lưu ý là, phong cách ăn chay này chỉ mang đến lợi ích cho sức khoẻ khi chúng ta ăn đúng phương pháp. Ăn sai không những không mang đến bất cứ lợi ích gì, mà sẽ khiến cơ thể bị thiếu chất bạn nhé.
Đó là lý do vì sao, mình quyết định chia sẻ toàn bộ kiến thức & kinh nghiệm mình đúc kết được sau 7 năm ăn thực vật toàn phần của bản thân qua khoá học Plant-based Nutrtion.
Mình làm nên khóa học này bởi quan sát thấy rằng, những trang thông tin hay cuốn sách về ăn chay trong nước đều chỉ hướng dẫn ăn theo 6 phong cách còn lại mà thôi.
Chưa 1 nguồn nào hướng dẫn cụ thể, chi tiết từng bước cách ăn thực vật toàn phần đúng phương pháp cho người mới, bởi như mình đã chia sẻ – đây là phong cách ăn chay còn khá ít người Việt Nam biết đến & áp dụng.
Trước đây, mình đã phải dành đến 6 tháng để tìm hiểu từ những nguồn tin nước ngoài như:
– Khoá học trực tuyến về dinh dưỡng chuyên sâu được cung cấp bởi các trường đại học uy tín trên thế giới.
– Cập nhật kiến thức từ rất nhiều bài thuyết trình và bài giảng trên website chính thức của những vị bác sỹ nước ngoài có bằng cấp chuyên môn.
– Cập nhật kiến thức từ tài liệu nghiên cứu khoa học được công bố bởi các tổ chức y tế, như:
- Thư viện y khoa quốc gia Hoà Kỳ NCBI
- Viện ung thư quốc gia Hoa Kỳ (cancer.gov)
- Tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động trong lĩnh vực y tế & sức khoẻ Mayo Clinic
- ScienceDirect & Wiley Journals: 2 trang thông tin lưu trữ những tạp chí khoa học về y tế và sức khoẻ đã được công bố trên thế giới.
Quá trình tìm hiểu mất rất nhiều thời gian và công sức, bởi kiến thức từ những nguồn trên đầu rất rộng và bằng tiếng Anh chuyên ngành.
Chính vì thấu hiểu sự khó khăn đó, nên mình mong muốn thiết kế nên 1 khoá học bằng tiếng Việt, để chia sẻ tất cả những kiến thức, kỹ năng quan trọng bạn cần biết để chuyển sang chế độ ăn thực vật toàn phần đúng phương pháp và chuẩn khoa học.
Từ đó, bạn chỉ cần 1 khoá học toàn diện duy nhất này là đủ, không cần phải tốn thêm thời gian, công sức để tìm hiểu từ nhiều nguồn khác nhau.
Mình đã biên tập & chỉnh sửa nội dung khoá học nhiều lần trước khi chính thức mở đăng ký.
Nhằm chắc chắn rằng kiến thức được truyền đạt bằng ngôn ngữ tiếng Việt dễ hiểu, rõ ràng, đúng trọng tâm, và được sắp xếp, cấu trúc theo 1 trình tự hợp lý sao cho dễ nhớ nhất.
Mong muốn của mình là giúp những bạn hoàn toàn mới, bắt đầu từ con số 0, chưa biết gì về dinh dưỡng ăn chay cũng có thể dễ dàng tiếp thu được.
*Nếu bạn có thời gian và có kỹ năng nghe đọc hiểu tiếng Anh tốt, thì hoàn toàn có thể tự mình tìm hiểu về phong cách ăn chay này từ những nguồn uy tín mình chia sẻ bên trên.
Còn nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và tìm hiểu bằng tiếng Việt, thì đừng bỏ lỡ khoá học này của mình. Nó sẽ giúp bạn đi đúng hướng ngay từ những bước chân đầu tiên, để tránh gặp phải những vấn đề về sức khoẻ do ăn sai cách.
Trong quá trình học, nếu có vướng mắc ở bước nào, thì có mình ở đây để đồng hành, hỗ trợ giải đáp thắc mắc 1-1 với bạn. Hãy nhớ rằng, bạn không phải đi 1 mình trên hành trình này.
*Thông tin chi tiết về khoá học & cách thức đăng ký tại đây.
Lời kết
Và trên đây là toàn bộ nội dung mình muốn chia sẻ với bạn trong bài viết hôm nay.
Khi đã xem đến đây, chắc hẳn bạn đã nắm rõ về sự khác biệt giữa 7 phong cách ăn chay phổ biến nhất hiện nay, và biết vì sao mình lại chọn ăn thực vật toàn phần rồi phải không?
1 lần nữa, mình muốn khẳng định lại: Đó vẫn luôn là quyết định đúng đắn nhất trong cuộc đời của mình.
Còn bạn thì sao? Bạn đang ăn chay theo kiểu/ phong cách nào & vì sao bạn lại chọn nó? Hãy chia sẻ ở phần bình luận phía dưới cho mình biết với nhé.
Lời nhắn:
1. Nếu bạn thấy những nội dung mình chia sẻ hôm nay là hữu ích, hãy tặng mình 1 nút like và lan toả đến với những người cần nó.
2. Hãy để lại bình luận bên dưới cho mình biết, nếu bạn có bất cứ câu hỏi hay góp ý gì, mình sẽ dựa vào đó để làm nên những nội dung tiếp theo.
3. Trong thời gian tới, mình sẽ gửi 1 email / tháng để chia sẻ với bạn về những câu chuyện, kiến thức, bài học hữu ích mà bản thân đúc rút được từ cuộc sống và công việc hàng ngày liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
Chúng là những điều mang tính cá nhân cao, nên mình chưa tiện chia sẻ ở bất cứ nền tảng mạng xã hội nào khác. Nếu bạn muốn nhận email từ mình, thì có thể đăng ký tại đây.
Cảm ơn bạn đã ghé thăm và chúc bạn 1 ngày an lành.
Ngọc Vũ.